ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСЫ

Бұл жердегі ежелгі және айрықша маңызды ескерткіштердің бірі – Ақмешіт тауы. Ол – ескі қамалдың, көшпелі халық мекенінің орны болған қасиетті жер. Ұлытау тауының биік шоқысында орналасқан.

«Теректі әулие» көне дәуірдің петроглифтерімен қатар, ерте темір дәуірінде бағалы металдарды өндірген орындар мен түрлі қорғандардың ізі қалған киелі мекен.

Кесене ғимараты биіктігі 5 метрден асатын конус тәрізді (шошақ пішінді) төртбұрышты негізге қойылған, тас плиталарынан қаланған. Қазақ арасында мұндай киіз үйге ұқсата созып барып қүмбезделген тас қесенелерді «үйтас», «дің» деп те атаған.  Ғалымдардың пікірінше,Домбауыл кесенесі ғұндар билеген кезде салынған деп есептеледі.

Рашид ад-Дин мен Әбілғазы Алаша ханның өмір сүрген жері Дешті Қыпшақтың орталық бөлігі деп көрсетеді. Шоқан Уәлихановтың пікірінше, Түркістанның бір ханы (Қызыл Арслан) баласы ала болып туғандықтан, «Алаша» деген ат беріп, оны ұнатпай, Сыр бойынан Арқаға жібереді.

Жошы хан (1187-1227) – моңғол шапқыншылығынан кейін Қыпшақ даласында құрылған жаңа мемлекет – Жошы ұлысының негізін қалаушы, Шыңғыс ханның төрт ұлдың үлкені Жошы Ертістен Орал тауларына дейінгі, одан әрі Батысқа қарай бағынған жерлердің бәрінде билік жүргізді. Ордасы Ертіс өзені бойында орналасты (қ. Алтын Орда).

Ұлы ақын Абайдың әкесі Құнанбай қажы Өскенбайұлы (1804-1886)– би, балуан, аға сұлтан болған адам. Құнанбай өмірбаянында ел есінде көп сақталып, аңызға айналып келе жатқан істері – Қарқаралыға мешіт салдырғаны және қажылық жолымен Меккеге барған мұсылмандар үшін үй тұрғызуы.

Орталықтың Тәуелсіз Қазақстанның қалыптасу тарихы мен Елбасының өмірі мен қызметін баяндайтын алты экспозициялық залы бар. Бірінші зал «Тәуелсіз Қазақстан» деп аталады Залдағы экспонаттар еліміздің тәуелсіздік алған алғашқы жылдарының тарихынан сыр шертеді.

1997 жылғы 5 сәуірде «31 мамырды саяси қуғын-сүргін құрбандарын есте сақтау күні деп жариялау» туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы шықты.

Шортанбай Қанайұлы (1818-1881) – өз дәуірінің шындығын жырлаған төкпе ақын, әдебиетіміздегі «Зар заман» деп аталатын әйгілі кезеңнің ірі өкілдерінің бірі.

Бердіқожа батырсыз хан кеңесі өткізілмеген, жорыққа да шықпаған.